25% meer zonnepanelen in Vlaanderen
juni 21, 2022
Solarwatt al 30 jaar dé partij voor zonnepanelen
februari 15, 2023
Met de stijgende energieprijzen is de populariteit van zonnepanelen hoger dan ooit. Zelfs zo hoog, dat de vraag het aanbod overschiet. Wat zijn de ontwikkelingen op de zonnepanelenmarkt in 2023? Welke uitdagingen gaan we tegenkomen en waar mag nog meer de focus op komen te liggen? We vroegen het aan Erik de Leeuw, algemeen directeur bij Solarwatt Benelux.
De zonnepanelen markt staat letterlijk op z’n kop, wat is er allemaal gaande?
‘’Zeg dat wel, de vraag naar zonnepanelen blijft onveranderd hoog. Positief nieuws, zou je misschien denken, maar de zonnepaneelbranche is er niet per se blij mee. De hoge vraag legt namelijk een flinke druk op de markt. Op wereldschaal kan je zelfs spreken van een overspannen markt. Er zijn flinke tekorten, niet alleen qua materiaal, maar vooral ook qua mankracht.
Op dit moment zijn er te weinig geschoolde vakmensen die deze energietransitie kunnen bijhouden met betrekking tot installaties. De meeste installateurs zijn nu al voor heel Q1 volgeboekt. Iedereen zoekt naar extra capaciteit, maar dit is lastiger dan je denkt. Voordat je vakmensen hebt opgeleid ben je jaren verder. Bovendien is de vraag hoe aantrekkelijk dit vak is voor MBO-scholieren? Wellicht als de bouw stagneert, dat er extra mankracht vrijkomt en er meer mensen kiezen om zich te laten omscholen tot installateur van zonnepanelen.’’
Wat is op dit moment de belangrijkste drijfveer om zonnepanelen af te schaffen?
‘’Vanaf januari gaat de btw-regeling naar 0%, waardoor de aanschaf van zonnepanelen nog iets aantrekkelijker en eenvoudiger wordt. Maar de belangrijkste drijfveer blijft toch wel de stijgende energieprijzen en het feit dat consumenten minder afhankelijk willen zijn van energiemaatschappijen.
Consumenten worden ook steeds creatiever wat betreft de locatie waarop zonnepanelen geplaatst worden. Er is vaak veel meer mogelijk dan je denkt en voor verschillende type daken zijn er ook meerdere oplossingen te bedenken. Voorheen werden zonnepanelen vooral op daken met een zuid of oost-west ligging geplaatst, maar nu zie je dat er ook steeds meer panelen op gevels en carports verschijnen. Vaak wordt onterecht gedacht, dat zonnepanelen op gevels niet veel opleveren, maar als je kijkt naar een ligging op het zuiden, dan realiseer je nog steeds een opbrengst van 70%. Met de huidige energieprijzen is dit dus wel degelijk interessant.’’
''Verwarmen door middel van elektriciteit, daar
valt nog echt veel winst te behalen''
De verwachting is ook dat deze interesse alleen maar nóg hoger wordt?
’’Klopt, veel energiecontracten lopen de komende weken af en huiseigenaren krijgen last van gigantische stijgingen. Er wordt dan logischerwijs ook eerder nagedacht over de aanschaf van zonnepanelen, maar met panelen alleen ben je er nog niet. Het is slimmer om na te denken over een combinatie van systemen. Denk aan een warmtepomp, boilers en ook aircosystemen. Verwarmen door middel van elektriciteit, daar valt nog echt veel winst te behalen. Een energiemanagementsysteem kan helpen om zoveel mogelijk energie direct slim te gebruiken. Hiervoor kun je de koppeling met opslagsystemen en bijvoorbeeld elektrisch laden maken. Dat wordt de toekomst.’’
Zonnepanelen inzetten om het warmteprobleem op te lossen, hoe zit dat precies?
‘’Zonnepanelen ten behoeve van elektriciteit is één component, maar warmte is een tweede. Zonnepanelen kunnen veel efficiënter ingezet worden om de warmtevraag op te lossen. Het combineren van systemen is ontzettend interessant én waardevol. Dit zie je nu al, maar in 2023 zal de plaatsing van zonnepanelen steeds vaker gecombineerd worden met andere systemen. Een warmtepomp of aircosysteem vraagt om elektriciteit in plaats van gas, door zonnepanelen in te zetten zorg je dat je ook hiervoor minder elektriciteit van het net gebruikt en nog meer verschil merkt op je energierekening.’’
Welke rol kan de overheid spelen bij deze energie- en warmtekwestie?
‘’Een hele grote. Wij kunnen wel blijven investeren in de productie en installatie van zonnepanelen, maar dat is niet voldoende. Als elk dak vol ligt met zonnepanelen is de energiekwestie namelijk niet opeens opgelost. Het is aan de overheid om meer actie te ondernemen en te zorgen dat het net niet overbelast raakt. Ook kunnen zij het slim inzetten van zonne-energie en de mogelijkheden tot verwarmen nog beter onderzoeken.
Ik ben daarnaast van mening dat investeren in de verduurzaming van woningen en andere gebouwen aantrekkelijker gemaakt moet worden. De overheid kan hierbij een actieve rol spelen, zowel bij het informeren als enthousiasmeren en belonen van de consument.”
Welke ontwikkelingen verwacht je rondom het opslaan van zonne-energie, zoals met een thuisbatterij?
‘’Heel eerlijk, een thuisaccu heeft in Nederland op dit moment weinig financieel voordeel. Zolang de salderingsregeling van kracht is, heeft het financieel weinig zin. Dit zou meer vanuit de overheid gefaciliteerd moeten worden. Zodra hier subsidies op gezet worden, wordt het financiële voordeel ook in één klap aantrekkelijker.’’
‘’Zolang de salderingsregeling bestaat, is het advies
om geen thuisaccu aan te schaffen, maar
om te gaan managen met warmtepompen’’
Toch blijft een thuisbatterij erg interessant, vooral vanwege de extra mogelijkheden. Hoe zit dat precies?
‘’De rol van de thuisaccu gaat denk ik flink veranderen. Een accu is namelijk ook zeer interessant voor het opvangen van pieken en het ontlasten van het net. Door energiemanagement met thuisbatterijen zorg je dat de belasting op het net gespreid wordt. Zo voorkom je overbelasting van het net. Daarnaast krijgt de thuisaccu nog een rol: de mogelijkheid om te handelen. Hiervoor kun je gebruik maken van bijvoorbeeld dynamische energietarieven. Met een dynamisch tarief wordt precies bijgehouden hoeveel kWh je op welk tijdstip afneemt of teruglevert, en daarop word je vervolgens afgerekend. Iemand met thuisbatterijen zou de batterijen kunnen vullen met relatief goedkope zonnestroom stroom, en deze later aan het net kunnen terugleveren tegen een hoger tarief. Kortom, de accu kan je voor steeds meer dingen gebruiken.’’
Wat betreft die piekbelasting, dat is in Nederland nu al een behoorlijk probleem. Hoe belangrijk gaat opslag in 2023 worden?
‘’Heel belangrijk. Er is inderdaad te weinig capaciteit op het net, waardoor de piekbelasting heftig te noemen is. De overheid moet meer faciliteren en zorgen dat de netcongestie opgelost wordt. Niet alleen door bijvoorbeeld opslagsystemen in te zetten, maar ook door bij de bouw van wijken alvast verder vooruit te kijken en goed te anticiperen op eventuele problemen.’’
Lokaal produceren wordt steeds belangrijker, zeker vanwege problemen door de afhankelijkheid van andere landen. Wat verwacht je in 2023 op dit gebied?
‘’Naast onafhankelijk ondernemen, wordt verantwoordelijk ondernemen ook belangrijker. Vroeger ging alles over de laagste prijs, maar consumenten ervaren inmiddels ook de nadelen hiervan en zijn zich meer bewust van het produceren op duurzame wijze. Bovendien willen zonnepanelen fabrikanten niet meer afhankelijk zijn van bijvoorbeeld China of Rusland. Er is een grotere wens om de eigen productie in huis te houden, zowel vanuit de klant als vanuit Europa. Niet alleen vanwege de strikte regels rondom kwaliteit, maar ook vanwege controlemogelijkheden zodat alles op de juiste manier verloopt en dat er goede arbeidsvoorwaarden en regels zijn. Hoe dichter je bij huis produceert, hoe meer controle je kunt uitvoeren om bijvoorbeeld dwangarbeid te voorkomen. Een bijkomend voordeel is ook dat de energietransitie veel banen in Europa oplevert evenals energiezekerheid.
Dit is uiteraard niet zo makkelijk als het klinkt, China heeft de markt jarenlang gedomineerd. De enige oplossing is om de gehele keten terug te halen naar Europa. Van silicium tot panelen en dus van grondstoffen tot eindproduct. De overheid moet een klimaat scheppen waardoor het aantrekkelijk wordt om binnen Europa te produceren. Subsidies en regels zouden hier een verschil kunnen maken’’
Wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid?
‘’Een zonnepaneel kan misschien wel dichtbij huis geproduceerd worden, wat belangrijk is voor de duurzaamheid, maar er zijn meer aspecten bepalend. Denk aan de CO2 uitstoot die vrijkomt, het wel of niet recyclen van materialen en de transportwijze. Er is steeds meer vraag naar low carbon panelen en certificaten die dit aantonen.
We zien hierdoor dat ook steeds meer bedrijven zich certificeren voor een Cradle to Cradle-certificering®. Hiermee kan je aantonen dat de recyclebaarheid, CO2 uitstoot, materiaalgezondheid en sociale verantwoordelijkheid allemaal op orde is. Wij zijn in het trotse bezit van dit certificaat, slechts drie zonnepanelenproducenten wereldwijd hebben dit veeleisende certificeringsproces doorlopen.’’
‘’Als wij vinden dat de energietransitie moet plaatsvinden, dan moet
er ook geïnvesteerd worden in installatie- én productiecapaciteit'
Wat zijn de plannen van Solarwatt in 2023?
‘’Wij gaan nog meer investeren in energiemanagement om slimmer om te gaan met energie. We knopen bijvoorbeeld meer relaties aan met partijen die een totaalrol kunnen vervullen. Denk aan een partnership van Stiebel Eltron en met laadpalen fabrikanten Alfen en Webasto. Op deze manier proberen we samen te werken, zodat we met elkaar via energiemanagement kunnen communiceren. Slimmer omgaan met energie dat is het doel.
In Duitsland zijn we hier al heel ver mee. Daar werken we al met complete systemen en verkopen wij zonnepanelen, warmtepompen en laadpalen. We verzorgen dus zowel het energiemanagement als de opslag. Die wens is er in Nederland uiteraard ook, dus hier wordt hard aan gewerkt’’
Tot slot, waar kijk je het komende jaar het meest naar uit?
‘’Ik hoop dat er iets meer balans komt tussen vraag en aanbod voor de gehele markt. We zijn natuurlijk blij dat er een enorme vraag is naar zonnepanelen en dat er steeds maar aandacht komt voor het combineren van systemen. Maar iets meer balans zou welkom zijn.’’
